Leczenie przewlekłej migreny    toksyną botulinowa

Co to jest toksyna botulinowa?

Toksyna botulinowa czyli botulina (z łac. botulus – kiełbasa) to substancja białkowa, wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. W zależności od podanej dawki może być silnie trująca dla organizmu człowieka lub wykazywać określone działanie lecznicze. Rozróżnia się kilka rodzajów botuliny -  od A do G, ale działanie lecznicze ma jedynie botulina typu A i B.

Toksyna botulinowa typu A w medycynie stosowana jest od prawie 30 lat. Pomimo swojej groźnie brzmiącej nazwy, nie jest to substancja toksyczna tylko lek. Lek przebadany, zarejestrowany, produkowany w specjalnych warunkach, w takich również transportowany i przechowywany.

Jest lekiem bezpiecznym i niezwykle skutecznym.

Na rynku polskim dostępne są trzy rodzaje toksyny botulinowej typu A: onabotulinumtoxinA (preparat Botox®), abobotulinumtoxinA (preparat Dysport®) i incobotulinumtoxinA  (preparat Xeomin®). W Polsce nie jest na razie dostępna toksyna botulinowa typu B - rimabotulinumtoxinB ( preparat Myobloc® i Neurobloc®).

Środki te są zupełnie odmiennymi lekami o innej dystrybucji i sile działania. Dlatego też nie są wymienne. Rejestrację w leczeniu przewlekłej migreny uzyskał tylko jeden z nich - preparat Botox® produkowany przez firmę Allergan. Oznacza to, że stosowanie któregokolwiek z pozostałych preparatów toksyny botulinowej typu A w terapii migreny przewlekłej jest leczeniem pozarejestracyjnym i może wiązać się z wystąpieniem nieprzewidywalnych skutków ubocznych.

  Czym przewlekła migrena różni się od zwykłego napadu migreny?

Przewlekła migrena polega na utrzymywaniu się częstych i silnych dolegliwości bólowych, które wcześniej pojawiały się tylko okresowo, a także braku lub bardzo słabej reakcji na stosowane leki przeciwbólowe. Bóle głowy występują wtedy min. przez 15 dni w miesiącu.  Większość chorych skarży się na codzienne, uporczywe bóle głowy, które znacznie ograniczają codzienne funkcjonowanie.

Jaka jest definicja przewlekłej migreny?

 Z uwagi na wspomnianą komponentę polekową definicja przewlekłej migreny obejmuje ból głowy (typu napięciowego i/lub migrenowego) w czasie min. 15dni /mies przez >3 mies (przy czym ból migrenowy musi występować przez min. 8 dni/mies ), z- lub bez towarzyszących bólów głowy [Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS), 2013].

Czy możliwe jest leczenie toksyną botulinową przewlekłej migreny w gabinetach medycyny estetycznej?

Stosowanie toksyny botulinowej typu A w przewlekłej migrenie związane jest z koniecznością właściwej kwalifikacji chorych do zabiegu oraz z umiejętnością prawidłowego wykonania injekcji. Następnie, konieczna jest ocena efektu klinicznego i ewentualna modyfikacja farmakoterapii. Z uwag na specyfikę tego schorzenia, procedura kwalifikacji i oceny efektu leczenia powinna być przeprowadzona tylko i wyłącznie przez specjalistę neurologa. Z kolei procedurę podania leku może z powodzeniem wykonywać lekarz medycyny estetycznej, po odpowiednim przeszkoleniu i uzyskaniu certyfikatu uprawniającego do tego rodzaju terapii. W idealnej sytuacji całość leczenia prowadzi specjalista neurolog, będący równocześnie lekarzem medycyny estetycznej. Niestety wciąż obserwuje się przypadki, kiedy terapii poddają się również pacjenci, którzy nie kwalifikują się do leczenia toksyną botulinową. W wielu przypadkach lek stosowany jest w niewłaściwej, często zbyt małej dawce, a także w sposób niezgodny z protokołem PREEMPT. Skutkuje to brakiem efektu klinicznego i zaniechaniem dalszego leczenia. Nierzadko też w leczeniu stosowane są inne, niezarejestrowane preparaty toksyny botulinowej typu A, których efekt terapeutyczny jest nieznany a ewentualne objawy uboczne - nieprzewidywalne. Dawki leku z reguły są zbyt małe aby osiągnąć spodziewany efekt.

Toksyna botulinowa typu A jest wysoce skutecznym i bezpiecznym lekiem, rekomendowanym w profilaktycznym leczeniu przewlekłej migreny. Iniekcje substancji terapeutycznej mogą być wykonywane przez specjalistów z zakresu medycyny estetycznej z zachowaniem obostrzeń wynikających ze specyfiki choroby i aktualnie obowiązującego protokołu leczenia. Przed rozpoczęciem terapii należy bezwzględnie zwrócić uwagę na w/w aspekty